De Familie Joumblatt en de PSP

De 'heer van Moukhtara' werd hij genoemd. Kamal Joumblatt (1917-1977) leek een vat vol tegenstrijdigheden. Aan de ene kant was hij een feodaal grootgrondbezitter, die als een vorst in een klein paleisje leefde in het dorp Moukhtara in de Chouf en gezag genoot als de belangrijkste traditionele leider van de Libanese druzen-gemeenschap.

Aan de andere kant was hij de oprichter in 1949 van de Progressief Socialistische Partij (PSP). Hij stond een 'nieuwe volksdemocratie' voor, waarbij het welzijn van het individu en sociale rechtvaardigheid centraal stonden. Joumblatt had nauwe banden met bevrijdingsbewegingen overal in de Derde Wereld. In 1970 legaliseerde hij, als minister van Binnenlandse Zaken, alle tot dusver verboden linkse politieke organisaties in Libanon.

Hoewel Joumblatt zijn hele politieke leven samenwerkte met links en een gloeiende hekel had aan de falangisten, was hij toch geen traditioneel links politicus. Hij had grote interesse voor de Indiase filosofie en religie, de antieke Griekse denkers; hij geloofde in reïncarnatie en had een mystieke inslag. In 1975, bij het begin van de oorlog, stond Joumblatt aan het hoofd van de net opgerichte Nationale Beweging. Dit bonte gezelschap raakte spoedig verstrikt in een conflict met buurland Syrië.

De relatie tussen de Syrische president Hafez al-Assad en Kamal Joumblatt was uitermate slecht (terwijl tussen de christelijke president Franjieh en Assad warme persoonlijke relaties bestonden). Joumblatt was, in de ogen van Assad, een gevaarlijke radicaal en een bondgenoot van Yasser Arafat. In maart 1977 werd Joumblatt vermoord, waarschijnlijk door Syrische agenten. Zoals een Libanese zaim betaamd werd Kamal opgevolgd, als leider van de druzen-gemeenschap, de PSP en de Nationale Beweging, door zijn enige zoon, Walid Joumblatt (1949).

Walid is net als zijn vader een man die moeilijk onder een noemer is te vangen. Hoewel velen eerst twijfelden aan zijn politieke capaciteiten - hij gedroeg zich als een playboy en ging liever vissen dan naar politieke vergaderingen - ontpopte Walid zich als een behendig politicus en krijgsheer. De strijd over de macht in het Chouf-gebergte werd overtuigend door de PSP gewonnen. Het versterkte Joumblatts positie aanzienlijk en niemand kan in Libanon om hem heen.

Vanaf het midden van de jaren tachtig is Walid Joumblatt lid geweest van de verschillende Libanese kabinetten. Toch is hij geen doorsnee-minister. Zo laat hij geen gelegenheid onbenut om kritiek te leveren op het zijns inziens weinig sociale beleid van de Libanese premier Hariri.

Links in de Europese zin kan Walid nauwelijks genoemd worden, al zegt hij zelf dat hij sociaal-democraat is. Hij is meer een vreemde mengeling van een traditionele zaim, een onafhankelijke denker met op sommige gebieden moderne ideeën en een formidabel opportunistisch, politiek dier.

Bron : Koninklijk Instituut voor de Tropen te Amsterdam