Eerste Libanonoorlog 1982

De Eerste Libanonoorlog die ook bekend staat als 'Operatie Vrede voor Galilea' begon op 6 juni 1982 en eindigde in juni 1985, hoewel Israël nog tot het jaar 2000 de veiligheidszone in bezit hield. De achtergrond van de oorlog was de opbouw van PLO-bases in Zuid-Libanon van waaruit Katoesja-raketten werden geschoten en terroristen infiltreerden. Minister van Defensie Ariel Sharon wilde de PLO aanwezigheid wegdrijven en de hoofdkwartieren en infrastructuur in Beiroet vernietigen.

Achtergrond van de Eerste Libanonoorlog 1982

De achtergrond van Israëls invasie van Libanon was de continue opbouw van PLO-bases in zuidelijk Libanon van waaruit Russische Katoesja-raketten werden geschoten richting de noordelijke Israëlische steden en dorpen en van waaruit infiltraties plaatsvonden in Israël. Minister van Defensie Ariel Sharon meende dat een grote operatie zowel Zuid Libanon kon zuiveren van de PLO alsook de hoofdkwartieren en infrastructuur in Beiroet kon vernietigen. De operatie zou uitgevoerd worden in volledige samenwerking met de Falangisten van Bashir Jemayel die Israël sinds midden jaren 1970 steunde. Het plan was om Bashir premier van Libanon te maken zodat vrede met Israël kon worden gesloten. Een ander bijkomstigheid van de operatie was de terugtrekking van Syrië uit Libanon.
 

De invasie van Libanon

De invasie van Libanon begon op 6 juni 1982 waarbij Israëlische troepen langs drie assen (de Middellandse Zee, het centrale berggebied en de oostelijke grens) optrok. Een vierde belangrijke as ontwikkelde zich later in de Bekaa Vallei. De opdracht was om PLO-posities te vernietigen terwijl een confrontatie met Syrische troepen in de Bekaa Vallei werd vermeden.
Overzicht van de strijd:

• Na de eerste dag werd de Kuseima Brug van de Litani-rivier bereikt (17 kilometer ten noorden van de Israëlische grens). Infanterie eenheden waren opgerukt richting Sidon. Tegen middernacht werd het Beaufort bolwerk op de PLO veroverd. Langs de oostelijke grens werd Hasbaya bereikt.
• Op 7 juni bereikte Tsahal (Israëlisch leger) de buitenwijken van Damour zo'n 14 kilometer ten zuiden van Beiroet. De Israëlische marine kwam met tanks en infanterie troepen bij de Awali rivier. Langs de centrale as werd Nabatiya ingenomen en rukte Tsahal op richting Kar'un. Langs de oostelijke as nam Tsahal posities in langs de Habaya-Kaukaba linie. De Syriërs bracht de Eerst Pantser Divisie in de Bekaa Vallei. Er vonden wat beschietingen plaats tussen Israël en Syrië.
• Op 8 juni vocht Tsahal moeilijke gevechten uit met PLO-terroristen in Tyrus, Sidon en een aantal vluchtelingenkampen. Ook langs de oostelijke linie schoot Tsahal langzaam op. In de centrale sector werd de hoofdweg tussen Beiroet en Damascus bereikt.
• Op 9 juni vond een volledige confrontatie plaats tussen Syrië en Israël. De Israëlische luchtmacht vernietigde 17 van de 19 SAM luchtdoelraketten van de Syriërs. Er vond een grote luchtoorlog plaats tussen 150 vliegtuigen waarbij 29 Syrische Mig-21 en Mig-23 werden neergehaald. Er werd rond Kar'un en Ein Zahalta gevochten. De Syriërs trokken wat troepen uit Beiroet om de hoofdweg te verdedigen.
• Op 10 juni werd ook op de grond gevochten tussen Syrië en Israël. In de lucht werden nog eens 25 Syrische Migs neer geschoten. Langs de kust was er Syrische en Palestijnse weerstand bij Khalde, twee mijlen ten zuiden van het vliegveld Beiroet. In het centrale gebied ondervond Tsahal weerstand van Syrië bij Ein Zahalta.
• Op 11 juni kwam een staakt-het-vuren. De Israëlische troepen lagen twee mijlen ten zuiden van het vliegveld van Beiroet langs de kust; een paar kilometer ten zuiden van de hoofdweg Beiroet-Damascus in de Ein Zahalta regio; in de buurt van Jub-Jenin, in de Bekaa Vallei en in Kafr Kuk langs de Libanese-Syrische grens.

Gevechten tussen Israël en PLO gingen door

Israël ging door met de strijd tegen de PLO. Doel was om de banden tussen de PLO en Syrië in West-Beiroet af te snijden. Er werd over en weer geschoten. Op 13-14 juni omcirkelde Israël Beiroet. Oost-Beiroet werd door de Falangisten omcirkelt. Israëlische troepen kregen ook controle over de toegang van Beiroet naar de hoofdweg tussen Beiroet en Damascus.. Het presidentieel paleis werd benaderd. Op 15 juni werd kreeg Israël de Jamhour regio onder controle. Op 19 juni waren er artillerie duels tussen Tsahal en de PLO in Beiroet, terwijl er ook gevechten waren tussen Tsahal en Syrische artillerie in Kafr Kuk bij de Libanees-Syrische grens. Op 20 juni trokken de PLO en Syrië zich terug van het vliegveld. Op 21 juni was er strijd tussen Syrië en Israël om de Beiroet-Damascus hoofdweg in het Aley-Bahamdun gebied. De strijd duurde een week en eindigde met Israëlische controle van de hoofdweg tot een punt ten oosten van Bahamdun.

Het beleg van Beiroet

Het beleg van Beiroet had als doel het verdrijven van PLO en Syrische troepen uit de stad. De gevechten vonden plaats in juli en augustus. Israël bombardeerde met artillerie, vanuit zee en uit de lucht op PLO-stellingen. Op 3 augustus kwamen infanterie troepen van Tsahal de Hayal-Salum buurt in zuid-west Beiroet binnen. De volgende dag werd Burj al-Baraj'neh omsingeld. Op 11 en 12 augustus onderging Beiroet een zwaar bombardement van de Israëlische luchtmacht. De volgende dag ging de PLO akkoord om te vertrekken onder de bescherming van een multi-nationale troepenmacht beginnend vanaf 25 augustus. PLO-voorman Jasser Arafat verliet op 30 augustus Beiroet, net zoals de Syrische brigade. Op 4 september waren alle PLO strijders en Syrische troepen uit Beiroet verdwenen. Ook de multi-nationale troepenmacht trok zich terug
 

De periode van september 1982 tot juni 1985

Op 14 september 1982 werd Israëls bondgenoot, de gekozen president Bashir Jemayel vermoord. Israël liet daarop zijn troepen in West-Beiroet achter. Op 17 september brachten de Falangisten een bloedbad aan in de Palestijnse kampen Sabra en Shatilla. Verschillende honderden Palestijnen werden omgebracht. Onder zware druk van de VS trok Israël vanaf 19 september zijn troepen terug uit Beiroet. Een multi-nationale troepenmacht inclusief 1800 VS mariniers keerde terug.
Tot september 1983 hield Israël zijn overige posities. Syrië bracht troepenversterking in Libanon, vooral in de Bekaa-Vallei. Daarnaast ondervond Israël hinder van de strijd tussen de Maronitische christenen en de Druzen geleid door Walid Jumblatt. Tot slot moest de Tsahal omgaan met een escalatie van terroristische activiteiten in Libanon. Kleine groepen bleven actief in de Israël gecontroleerd gebied om infiltreerden vanuit Syrisch, christelijke of multi nationaal gecontroleerd gebied. Zo leidde een terroristische aanslag op het hoofdkwartier van Tsahal in Sidon tot 36 doden. Door dit soort acties zag Israël zich genoodzaakt uit Zuid-Libanon terug te trekken eind 1984 en begin 1985. Uiteindelijk hield Israël nog een kleine veiligheidszone over. Pas in 2000 trok Israël zich ook daaruit terug.
 

Politieke gevolgen

De Eerste Libanonoorlog heeft de positie van Israël internationaal gezien verslechterd. Alleen de VS gaf Israël beperkte steun. De internationale media was openlijk tegen Israël. Ook in Israël zelf was veel kritiek. De oorlog werd door links Israël gezien als een oorlog van 'jesj breira' (er is een keuze). Israël was niet gedwongen tot een oorlog. Ook werd beargumenteerd dat de oorlog niet haar doelen had bereikt: de PLO was niet fysiek vernietigd; Israël had geen regering aan Libanon kunnen opdringen; niet alle interne Libanese problemen konden worden opgelost; de Syriërs waren niet uit Libanon vertrokken. Er moet wel vermeld worden dat de Arbeiderspartij ook voor de oorlog was voorzover het ging om een gebied van 40 kilometer landinwaarts in Libanon. Rechtse Israëliërs zagen de oorlog als gerechtvaardigd en vonden dat de linkse mensen de oorlog saboteerden. De massaslachting door de Falangisten speelde een belangrijke rol bij de vele kritiek binnen Israël en leidde tot een onderzoek van de Kahan Commissie en het uiteindelijke aftreden van Ariel Sharon als Minister van Defensie. De problemen met Libanon zouden nog jaren aanhouden en uiteindelijk leidden tot een Tweede Libanonoorlog in 2006 met een tamelijk falend optreden van de Tsahal. Toen werd de strijd niet tegen de PLO gevoerd maar tegen de nieuwe tegenstander Hezbollah.